Κόστα Ρίκα: Από το Σαν Χοσέ στην Γκρέσια

Ενα αμερικανικό «προάστιο» με αέρα Λατινικής Αμερικής.

Στους ήχους της μαρίμπα

Στην κεντρική Πλάσα ντε λα Κουλτούρα της πρωτεύουσας Σαν Χοσέ τα γκρουπάκια μουσικής μαρίμπα είχαν λάβει θέση από νωρίς. Σχεδόν σε κάθε γωνιά άκουγες τον χαρακτηριστικό ήχο της μαρίμπα - τόσο αγαπημένο στη Λατινική Αμερική. Παραδίπλα είχαν αραδιάσει τις πραμάτειες τους οι πλανόδιοι πωλητές που απευθύνονται κυρίως στους τουρίστες: ξυλόγλυπτα, κεραμικά, χειροποίητα κοσμήματα, μικρά διακοσμητικά, μινιατούρες από χρωματιστές βοϊδάμαξες «καρέτας». Ενας κλόουν προσπαθούσε να κλέψει την παράσταση με κωμικές γκριμάτσες και πολύχρωμα μπαλόνια μαζεύοντας πιτσιρικάδες. Στους γύρω δρόμους συνωστίζονταν τα αυτοκίνητα κορνάροντας για να κερδίσουν λίγα μέτρα. Στα καφέ οι τουρίστες απολάμβαναν το περίφημο καφεδάκι χαζεύοντας το ετερόκλητο πλήθος. Στη Μερκάδο Σεντράλ - την κεντρική αγορά της πόλης που μετράει κοντά 130 χρόνια ζωής οι νοικοκυρές παζάρευαν τα ψώνια της μέρας: κρέατα, ψαρικά, φρέσκα φρούτα και λαχανικά, ενώ επίδοξοι πορτοφολάδες καραδοκούσαν για το επόμενο θύμα - συνήθως ενθουσιώδη τουρίστα. Στις «καλές» συνοικίες κοντά σε πολυτελή μεγάλα ξενοδοχεία και βιλίτσες με ωραίους κήπους, σύγχρονα εμπορικά κέντρα με ακριβά μαγαζιά και κινηματογράφους να παίζουν τις τρέχουσες αμερικανικές ταινίες, θύμιζαν περισσότερο κάποιο αμερικανικό προάστιο παρά πόλη της Λατινικής Αμερικής. Εδώ δεν χρειαζόταν να παζαρέψεις. Οι τιμές φιξ αλλά και τα αμερικανικά είδη σε τιμές Αμερικής. Γνωστές φίρμες στο ένα τρίτο της τιμής από τη χώρα μας. Στα απαραίτητα φαστ φουντ, μεγάλες ταμπέλες διαφήμιζαν συνδυασμούς με μπέργκερ, πλαστικές τηγανιτές πατάτες και αναψυκτικά όπου  η νεολαία - κυρίως - συνωστιζόταν στα ταμεία, ντυμένη με την τελευταία λέξη της νεανικής μόδας. Κυρίες και κύριοι, καλώς ήλθατε στην Κόστα Ρίκα! 

Εξερευνώντας την «Πλούσια Ακτή»

Ηταν στις 18 Σεπτεμβρίου του 1502 όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος αποβιβάστηκε στο Πουέρτο Λιμόν της Κόστα Ρίκα, στο τελευταίο του ταξίδι στη Λατινική Αμερική. Τα χρυσά εντυπωσιακά κοσμήματα που φορούσαν οι αυτόχθονες τον έκαναν να πιστέψει ότι πρόκειται για μια πολύ πλούσια περιοχή και γι' αυτό της έδωσε το όνομα Κόστα Ρίκα - Πλούσια Ακτή. Χρυσός δεν βρέθηκε, όμως ο πλούτος βρέθηκε στο εύφορο ηφαιστειογενές έδαφος και στην οργιώδη βλάστηση. Η καλλιέργεια του καφέ εισήχθη από την Κούβα το 1808 και έγινε μια από τις σημαντικότερες εξαγωγές της χώρας. Τα σύνορα με τη Νικαράγουα χαρακτηρίζονται από μια ηφαιστειακή αλυσίδα, και το 13% του εδάφους καλύπτεται από πυκνή ζούγκλα που είναι καταφύγιο της άγριας ζωής. Οι προστατευόμενες περιοχές και τα εθνικά πάρκα φτάνουν τις 63 και προσελκύουν πολλούς επισκέπτες φυσιολάτρες από όλο τον κόσμο. Η πλούσια χλωρίδα και πανίδα περιλαμβάνει 10.000 είδη φυτών, 1.200 είδη ορχιδέας, 1.400 είδη δένδρων, καθώς και 200 είδη θηλαστικών, 850 είδη πουλιών - συμπεριλαμβανομένου του σπάνιου κετσάλ, το οποίο ζει μόνο ελεύθερο -, 50 είδη αποδημητικών πουλιών, 6 διαφορετικά είδη τουκάν, 15 είδη παπαγάλων, 220 είδη ερπετών, 160 είδη αμφίβιων και 35.000 είδη εντόμων. Το κλίμα της χώρας τροπικό, που χωρίζεται σε δύο περιόδους: της ξηρασίας και των βροχών, με το καλοκαίρι να διαρκεί από Δεκέμβριο ως Απρίλιο.

Η περήφανη πόλη Γκρέσια

Σίγουρα θα εκπλαγείτε όταν ακούσετε ότι στην Κόστα Ρίκα υπάρχει μια πόλη που ονομάζεται Γκρέσια (Ελλάδα). Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν μάθετε ότι ο λόγος που πήρε αυτό το όνομα είναι από θαυμασμό στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό! Η πόλη Γκρέσια στην καρδιά της Κόστα Ρίκα καυχιέται ότι διέπεται από υψηλό καλλιτεχνικό αίσθημα και οι κάτοικοί της θεωρούν εαυτούς πολιτιστικά ανώτερους από τους συμπατριώτες τους. Κατά τα άλλα, πρόκειται για ένα μάλλον συνηθισμένο γεωργικό χωριό, που οι κάτοικοί του καλλιεργούν καφέ, σακχαρότευτλα και ανανά. Στην κεντρική πλατεία δεσπόζει ο καθεδρικός ναός γοτθικής αρχιτεκτονικής, ο οποίος αποτελείται από μεγάλα σκούρου κόκκινου χρώματος μεταλλικά κομμάτια, που μεταφέρθηκαν από το Βέλγιο στα 1890, και ένα μνημείο αφιερωμένο στην ίδρυση της πόλης. Η Γκρέσια θεωρείται από τις καθαρότερες πόλεις της Λατινικής Αμερικής και κατά το περιοδικό «National Geographic» έχει ένα από τα καλύτερα κλίματα του κόσμου.

Το Εθνικό Θέατρο  

Οταν η διάσημη πριμαντόνα του 19ου αιώνα Αντελίνα Πάτι αγνόησε την Κόστα Ρίκα στη μεγάλη περιοδεία της στη Νότια Αμερική το 1890 (επειδή δεν υπήρχε κατάλληλο θέατρο), τότε οι πλούσιοι έμποροι του καφέ - οι «καφεταλέρος» - πείσμωσαν. Αφού η κυβέρνηση δεν είχε χρήματα να διαθέσει, ανέλαβαν εκείνοι να κατασκευάσουν ένα ξεχωριστό μεγαλόπρεπο θέατρο όπερας. Σε κάθε εξαγώγιμο τσουβάλι καφέ, επεβλήθη εθελοντικά ένας φόρος και με τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν προσεκλήθησαν αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες από Ιταλία, Ισπανία και Γαλλία για να εργαστούν στην κατασκευή του, ενώ ο αντισεισμικός μεταλλικός σκελετός του κτιρίου εισήχθη από το Βέλγιο. Χρυσός, μάρμαρο, μπρούτζος, τροπικό ξύλο, γύψινα διακοσμητικά, κρυστάλλινα καντηλέρια, βελούδινες κουρτίνες, καθρέπτες, τοιχογραφίες, καθώς και η μεγαλοπρεπής, έξοχα διακοσμημένη οροφή, τοποθετήθηκαν στο οίκημα με φιλοδοξία να γίνει ανάλογο της Οπερας του Παρισιού. Αγάλματα μουσών και ροζ μάρμαρο στόλισαν το φουαγιέ του και το χωρητικότητας 1.000 θέσεων νεοκλασικής αρχιτεκτονικής θέατρο εγκαινιάστηκε το 1897 με τον Φάουστ του Γκουνό από την Οπερα του Παρισιού. Ομως η Αντελίνα δεν έδωσε ποτέ παράσταση...

Το Μουσείο Χρυσού του προκολομβιανού πολιτισμού

Στην Κεντρική Τράπεζα του Σαν Χοσέ, στην Πλάσα ντε λα Κουλτούρα, στεγάζεται το διασημότερο μουσείο της χώρας, το Μουσείο Χρυσού. Το μουσείο χωρίζεται σε δύο επίπεδα: το πρώτο αφορά την εισαγωγή και την προέλευση των προκολομβιανών πολιτισμών, την επίδρασή τους στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή των λαών της Κεντρικής Αμερικής αλλά και την εξέλιξη της μεταλλουργίας στην Κόστα Ρίκα, και το δεύτερο στην έκθεση των πολύτιμων αντικειμένων. Με επεξηγήσεις για τις διαφορετικές χρήσεις, τις τεχνικές αλλά και τη σημασία των κοσμημάτων, θα ξεναγηθείτε στα ιδιόμορφα κοσμήματα που απεικονίζουν ζώα, πουλιά αλλά και βατράχια, παπαγάλους, αλιγάτορες, αρμαντίγιος και πεταλούδες - σύμβολο της γυναικείας θεότητας. Η συλλογή περιλαμβάνει πάνω από 2.600 χρυσά αντικείμενα που χρονολογούνται από το 500 μ.Χ. ως το 1500 μ.Χ. Στην ίδια τράπεζα στεγάζεται και η συλλογή του Νομισματικού Μουσείου με εκθέματα από το 1516 ως σήμερα. Μέσα από 4.400 νομίσματα και ντοκουμέντα θα ξεναγηθείτε στη νομισματική ιστορία της χώρας.  

Οι πολύχρωμες βοϊδάμαξες

Ανάμεσα στους λαϊκούς καλλιτέχνες που ξεχωρίζουν για τη δημιουργικότητά τους είναι οι ζωγράφοι των «καρέτας». Πρόκειται για τις πολύχρωμες βοϊδάμαξες που κάποτε, ανάμεσα στα 1850 και 1935, χρησιμοποιούνταν για να μεταφέρουν τους σπόρους του καφέ από την κεντρική κοιλάδα της οροσειράς Πουνταρένας στην ακτή του Ειρηνικού - ένα ταξίδι που διαρκούσε 10-15 μέρες. Απαραίτητο κομμάτι της καθημερινότητας του λαού καθώς αποτελούσαν το μοναδικό μέσο μεταφοράς, οι καρέτας χρησιμοποιούνταν και ως ιδιωτικό μεταφορικό μέσο και βεβαίως αποτελούσαν ένα κοινωνικό στάτους για τις οικογένειες των ιδιοκτητών τους. Σήμερα αποτελούν περισσότερο ένα είδος διακόσμησης, όπου καρέτας κατασκευάζονται σε διάφορα μεγέθη και διακοσμούν μεγάλες αγροικίες ενώ τμήματά τους αγοράζονται από ξένους τουρίστες. Κάθε Μάρτιο στην πόλη Εσκαζού οι καλλιτέχνες παίρνουν μέρος στο ετήσιο φεστιβάλ με τις δημιουργίες τους, ενώ τον υπόλοιπο χρόνο συμμετέχουν σε παρελάσεις και θρησκευτικές γιορτές. Βέβαια λίγοι έχουν απομείνει καθώς οι παλιοί ζωγράφοι και οι κατασκευαστές έφυγαν και οι νέοι δεν ενδιαφέρονται για τις καρέτας παρ' ότι το 1988 ανακηρύχτηκαν «εθνικό σύμβολο της εργασίας» της χώρας. Κάθε περιοχή της Κόστα Ρίκα έχει το δικό της ιδιαίτερο σχέδιο και έτσι μπορεί κάποιος να αναγνωρίσει την καταγωγή του καλλιτέχνη. Ζωγραφισμένες με λαμπερά ζωηρά χρώματα σε σχέδια κυρίως λουλουδιών που συμβολίζουν τον ειρηνικό τρόπο ζωής των κατοίκων της επαρχίας, αλλά και τοπία, ακόμη και πρόσωπα. Ιδιαίτερη προσοχή έδιναν και στο «τραγούδι» που ηχούσε καθώς κυλούσαν οι τροχοί, γι' αυτό και δινόταν μεγάλη σημασία τόσο στη διακόσμησή τους (ώστε να τραβούν την προσοχή) όσο και στην επιλογή του ξύλου ώστε να έχει το αρμονικότερο ηχητικό αποτέλεσμα.

Με γεμάτες βαλίτσες

Σίγουρα είναι μέρος της χαράς του ταξιδιού οι αγορές, αλλά και η περιπλάνηση στα παζάρια με τους πάγκους, με τα πολύχρωμα εμπορεύματα και με τους πωλητές που διαλαλούν τις πραμάτειες τους. Αυτός είναι και ένας καλός τρόπος να έρθει σε επαφή ο ταξιδιώτης με την καθημερινότητα των κατοίκων της πόλης. Η ατμόσφαιρα ιδανική για ταξιδιώτες και φωτογράφους στη Μερκάδο Σεντράλ, την Κεντρική Αγορά του 1880, χωρίς όμως ιδιαίτερο αγοραστικό ενδιαφέρον για τον τουρίστα. Αν ενδιαφέρεστε για χειροτεχνήματα, τότε επισκεφθείτε το χωριό Σάρτσι. Πρόκειται για το διασημότερο μέρος στην Κόστα Ρίκα και ονομάζεται - όχι άδικα - το χωριό των καλλιτεχνών. Εκεί θα επισκεφθείτε καλλιτεχνικά εργαστήρια και θα διαλέξετε ανάμεσα σε ξυλόγλυπτα κομψοτεχνήματα, πίνακες ζωγραφικής, αλλά και καρέτας σε κανονικό μέγεθος ή μινιατούρες. Αν ενδιαφέρεστε για κοσμήματα σε προκολομβιανά σχέδια, η καλύτερη επιλογή είναι να αγοράσετε από κάποιο καλό κοσμηματοπωλείο. Πολύ χαριτωμένα, αλλά όχι φθηνά, είναι τα κοσμήματα από ασήμι και ηφαιστειακές πέτρες. Στα μεγάλα εμπορικά κέντρα αξίζει να αγοράσετε ρούχα, παπούτσια και καλλυντικά αμερικανικής φίρμας σε πολύ καλές τιμές. Γενικότερα δεν θα βρείτε ευκαιρίες και τίποτα δεν είναι φθηνό. Αν πάλι επιμένετε να πάρετε κάποιο αναμνηστικό, αγοράστε συσκευασμένο καφέ, αλεσμένο ή σε κόκκους, και προτιμήστε τα σουπερμάρκετ.   

Στο ηφαίστειο Ποάς

Απέχοντας μόλις μια ώρα από την πρωτεύουσα Σαν Χοσέ, το Ηφαίστειο Ποάς, ύψους 2.704 μέτρων, είναι ένα ημικωνικό ηφαίστειο του οποίου ο κρατήρας έχει διάμετρο 1,5 χλμ., βάθος 300 μέτρα, με λίμνη με οξύ πλούσιο σε θειάφι, και θεωρείται ο μεγαλύτερος κρατήρας του κόσμου. Στο ενεργό αυτό ηφαίστειο οι τελευταίες εκρήξεις έγιναν το 1989 και το 1995. Στο Εθνικό Πάρκο Ηφαιστείου Ποάς το ομώνυμο ηφαίστειο, εκτός από τον κεντρικό κρατήρα, διαθέτει και δύο μικρότερους που καλύπτονται από πυκνή τροπική βλάστηση. Το μονοπάτι Μπότος οδηγεί στον ομώνυμο κρατήρα Μπότος. Η διαδρομή περνάει μέσα από το δάσος όπου κάποια πουλιά, όπως το σπάνιο κετσάλ, συντροφεύουν με το τραγούδι τους. Εκεί βρίσκεται και το Δάσος Σύννεφου του Εθνικού Πάρκου, όπου οδηγούν περιβαλλοντολογικά μονοπάτια και έχουν καταγραφεί 79 είδη πουλιών.

Στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Ιωσήφ

Με θέα στα δέντρα και τα λουλούδια του Παρκ Σεντράλ, ο μεγαλύτερος ναός της πρωτεύουσας αφιερωμένος στον προστάτη Αγιο Ιωσήφ χτίστηκε στα 1802. Ομως το 1820 ένας σεισμός κατέστρεψε την εκκλησία που έπρεπε να περιμένει πενήντα χρόνια για να ανοικοδομηθεί. Σε σχέδια του Ευσέβιου Ροντρίγκες, συνδυάζοντας το ελληνορθόδοξο, το νεοκλασικό και το μπαρόκ στυλ στην πρόσοψη, εγκαινιάστηκε το 1871. Στο εσωτερικό του ναού σειρές από ξύλινες κολόνες παραπέμπουν σε δωρική λιτότητα, ενώ τα παράθυρα διακοσμούνται από εξαιρετικά βιτρό που απεικονίζουν αγίους και βιβλικές σκηνές. Στο κεντρικό ιερό παρατηρήστε το ξύλινο άγαλμα του Ιησού, ενώ στο διπλανό παρεκκλήσι της Αγίας Τριάδος, που είναι διακοσμημένο με ξυλόγλυπτα λουλούδια και φύλλα, τους ζωγραφικούς πίνακες.

Το Εθνικό Πάρκο Μανουέλ Αντόνιο

Το Εθνικό Πάρκο Μανουέλ Αντόνιο είναι το μικρότερο ανάμεσα στα 63 πάρκα, βιόσφαιρες και προστατευόμενες περιοχές της Κόστα Ρίκα, αλλά ίσως και το πιο δημοφιλές. Στις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού, με αμμώδεις εξωτικές παραλίες, τροπικά δάση με μεγάλο αριθμό ζώων και πάνω από 350 είδη πουλιών, συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών, που φιλοξενούνται σε ξενοδοχεία μέσα στο πάρκο και απασχολούνται με φυσιολατρικές δραστηριότητες.

INFO:

πρόσβαση:
Οι αεροπορικές εταιρείες Lufthansa και United πετούν για το διεθνές αεροδρόµιο του Σαν Χοσέ, µέσω ενδιάµεσων σταθµών. Στο Εθνικό Πάρκο Μανουέλ Αντόνιο µπορείτε να πάτε και µε σύντοµη (20΄) εσωτερική πτήση αν δεν προτιµήσετε το οδικό δίκτυο. Η Κόστα Ρίκα θεωρείται η ασφαλέστερη χώρα της Λατινικής Αµερικής. Μέσα στις πόλεις µετακινείστε ασφαλώς µε δηµόσια συγκοινωνία ή ταξί.

διαμονή:
Πολυτελές το ξενοδοχείο «Real InterContinental» (τηλ. +506 2897000) στο Σαν Χοσέ, απέχει µόλις 10΄ από το κέντρο της πόλης. Το ξενοδοχείο «Irazu Best Western» (τηλ. +506 2316485) µε όλες τις ανέσεις βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το κέντρο του Σαν Χοσέ, ενώ περιβάλλεται από µεγάλα εµπορικά κέντρα, κινηµατογράφους και πάρκα. Το «Costa Verde» (τηλ. +506 7770584) βρίσκεται στο Εθνικό Πάρκο Μανουέλ Αντόνιο στην καρδιά του τροπικού δάσους και από τα δωµάτιά του θα απολαύσετε τη θέα στις αµµώδεις παραλίες του Ειρηνικού.   

φαγητό:Θα χρειαστεί να ψάξετε για να ανακαλύψετε τα «σόντας» - τα µικρά µαγερειά που προτιµούν οι «τίκος» (κάτοικοι του Σαν Χοσέ) - σε αντίθεση µε τα υπερµοντέρνα τουριστικά εστιατόρια αµερικανικής κουζίνας που σερβίρουν όλα τα είδη µπέργκερ. Η «κοµίδα τίπικα», η παραδοσιακή κουζίνα της χώρας, είναι σχεδόν παρόµοια µε εκείνη των χωρών της Κεντρικής Αµερικής, µε άφθονα λαχανικά από αβοκάντο µέχρι σπαράγγια, και βεβαίως φρούτα εξωτικά - ανανά, παπάγια, µπανάνες, καρπούζι, µάνγκο, κ.ά. Κάθε φρούτο γίνεται και ωραία γρανίτα µε θρυµµατισµένο πάγο και µια κουταλιά µέλι ή ζάχαρη. Δοκιµάστε κοτόπουλο µε ρύζι, γεµιστές εµπανιάδας, τορτίγιας καλαµποκιού, διάφορες σούπες για το δείπνο, ενώ σπεσιαλιτέ αποτελεί το «κασάδος» - πιάτο µε ρύζι, φασόλια, σαλάτα, τυρί, λαχανικά, µαζί µε κοτόπουλο, ψάρι ή κρέας - και το «γκάγιο πίντο» (ρύζι µε πουρέ µαύρων φασολιών που πολλές φορές περιλαµβάνει και αβγά). Πολλά φαγητά συνοδεύονται και από «πλάτανος» (τηγανιτές πράσινες µπανάνες), που µε λίγο σιρόπι µεταµορφώνονται σε επιδόρπιο. Ξεδιψάστε µε «άγκουα ντούλσε» - βραστό νερό µε µαύρη ζάχαρη -, διάφορους χυµούς, «πίπας» - χυµό πράσινης καρύδας - και τοπική µπίρα. Αν έχετε αντοχή δοκιµάστε το «γκουάρο» - το «νερό της φωτιάς», που γίνεται από ζαχαροκάλαµο. Τα γλυκά είναι απλά και προτιµώνται οι «φλαν» (κρέµες) όπως η κρέµα καραµελέ ή η κρέµα καρύδας, ενώ το «τρες λέτσες» (γλυκό από γάλα) και η «τόρτα τσιλένα» διεκδικούν τον τίτλο της καλύτερης εκδοχής ανάµεσα στις άλλες χώρες. Φυσικά δεν θα παραλείψετε τον περίφηµο δυνατό καφέ τον οποίο η Κόστα Ρίκα εξάγει σε όλον τον κόσµο, που πίνεται µισός-µισός µε γάλα σε ψηλό ποτήρι.  

Πηγή: tovima.gr