Αμστερνταμ: Η τέχνη της καθημερινότητας

Η πόλη του ποταμού Αμστελ, των καναλιών, των γεφυρών, των ποδηλάτων, των λουλουδιών, των μουσείων και των έργων τέχνης στους δρόμους κρατά καθετί το παλιό και ενσωματώνει ό,τι μοντέρνο.

Κάποιοι λένε ότι ο πραγματικός χαρακτήρας ενός ανθρώπου αποκαλύπτεται στο ταξίδι. Η αλήθεια είναι ότι έχουν διακοπεί φιλίες ετών μετά ή κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού ενώ ερωτικοί δεσμοί, άλλοι κλυδωνίστηκαν επικίνδυνα και άλλοι διαλύθηκαν ανεπανόρθωτα. Ετσι όταν αποφασίσαμε με τον επί εικοσαετία αδελφικό μου φίλο Στέφανο να κάνουμε μαζί αυτό το ταξίδι, πραγματικά ανησύχησα μήπως και διακινδυνέψουμε τη φιλία μας... Με ένα αεροπορικό εισιτήριο και μόνο ξεκινήσαμε για Αμστερνταμ και φτάνοντας στο αεροδρόμιο αρχίσαμε να ψάχνουμε  για κατάλυμα. Ανετα, πατώντας τα κουμπιά στον φωτεινό πίνακα του ξενοδοχείου που μας «γέμισε το μάτι», κλείσαμε δωμάτιο όπου επίσης άνετα φτάσαμε με το λεωφορείο του αεροδρομίου. Οι μέρες μας στην πόλη πέρασαν και μαζί και χώρια. Αποφασίσαμε να βρισκόμαστε τα βράδια για φαγητό, και τα πρωινά ο μεν Στέφανος απολάμβανε χαλαρές βόλτες στα κανάλια ή επισκεπτόταν μουσεία που δεν με ενδιέφεραν, ενώ την ίδια ώρα έτρεχα πρωτίστως να φωτογραφίσω αξιοθέατα, σπίτια, αγορές και μουσεία. Τα βράδια ο καθένας διηγούνταν τις περιπέτειές του και αν υπήρχε κάτι ενδιαφέρον έμπαινε στο πρόγραμμα της επομένης. Στο φαγητό υπήρχε σύμπνοια. Ως ταλαντούχος μάγειρας, ο Στέφανος διάλεγε αξιόλογα εστιατόρια στα οποία μετά χαράς ακολουθούσα. Τη νυχτερινή διασκέδαση μάλλον επιφανειακά τη γνωρίσαμε - μόνο όσο χρειαζόταν στο πλαίσιο του ρεπορτάζ, καθώς και οι δυο μας διασκεδάζουμε καλύτερα με μια παράσταση ή μια συναυλία. Αυτό που μας έκανε περισσότερο εντύπωση ήταν ότι η τέχνη είναι μέρος της καθημερινότητας των πολιτών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν με σεβασμό τα γλυπτά έργα τέχνης που εκτίθενται σχεδόν σε όλους τους δημόσιους χώρους.  

Τα σπίτια στα κανάλια και οι γέφυρες Αν και στο κέντρο της πόλης κυριαρχούν τα παλιά αρχοντικά σπίτια, από την πρώτη στιγμή που θα βρεθεί ο επισκέπτης στο Αμστερνταμ τον συνεπαίρνει η γοητεία των 160 καναλιών του ποταμού Αμστελ που ενώνονται μεταξύ τους με 1.281 γέφυρες. Η βόλτα στα κανάλια, ίσως το ομορφότερο κομμάτι της πόλης, επιβάλλεται, καθώς θα έχετε την ευκαιρία να παρατηρήσετε και την καθημερινότητα όσων κατοικούν στις βάρκες-σπίτια. Σίγουρα όμως τα βλέμματα αποσπούν τα γοητευτικά σπίτια με τις αρχοντικές χαρακτηριστικές προσόψεις με τα αετώματα διαφόρων ρυθμών του 16ου και του 17ου αιώνα, και τα διακοσμημένα με ποικίλα σχέδια πόρτες και παράθυρα. Τριγωνικές στέγες διακοσμημένες με εμβλήματα ή οικόσημα και μεταγενέστερες κορωνίδες σε ποικίλα αρχιτεκτονικά στυλ μαρτυρούν την προσωπική σφραγίδα του ιδιοκτήτη, καθιστώντας το κάθε κτίριο μοναδικό. Κάθε τόσο θα παρατηρείτε και κάποια γέφυρα. Η Magere Brug είναι η πιο γνωστή γέφυρα του ποταμού Αμστελ. Η αρχική κινητή γέφυρα κατασκευάστηκε γύρω στο 1670, ενώ η σημερινή τοποθετήθηκε το 1969. Ολες οι γέφυρες αποκτούν ξεχωριστή γοητεία τα βράδια, καθώς φωτίζονται, και η βόλτα στους υδάτινους δρόμους των καναλιών της πόλης αποτελεί μια μοναδική εμπειρία.

Βόλτα στις αγορές

Στη λαϊκή αγορά Albert Cuyp θα βρείτε παλιά αντικείμενα, ρούχα καινούργια και μεταχειρισμένα, φρούτα, λαχανικά και είδη καθημερινής χρήσης, αλλά και πολλά τυριά, με «βασιλιά» την ολλανδική γκούντα, και πίκλες. Στην Αγορά των Λουλουδιών θα αγοράσετε βολβούς και φρέσκα λουλούδια, καθώς και παραδοσιακά ξύλινα τσόκαρα. Παλιά βιβλία και πίνακες ζωγραφικής στην Artplein Spui. Τα καταπληκτικά γεμιστά σοκολατάκια της σοκoλατοποιίας Puccini στην οδό Singel 184. Στη δημοφιλή ανοιχτή αγορά της Waterlooplein παλιά είδη, αντίκες και ρούχα. Εστω και αν δεν ψωνίσετε, μια ασυνήθιστη εμπειρία είναι η επίσκεψη σε εργοστάσιο κοπής διαμαντιών, αφού το Αμστερνταμ φημίζεται για την κατεργασία τους. Προϊόντα κάνναβης, όπως τσιγάρα, μπισκότα, κέικ, ή παραισθησιογόνα «μαγικά μανιτάρια» πωλούνται νόμιμα σε πολλά καταστήματα της πόλης, όμως θυμηθείτε ότι απαγορεύεται αυστηρά η εισαγωγή τους στη χώρα μας.

Από τους ψαράδες του Ρήνου στο εμπόριο των διαμαντιών

Εχουν περάσει περίπου χίλια χρόνια από τότε που κάποιοι ψαράδες κατέβηκαν τον Ρήνο με κούφιους κορμούς πεύκων και έκτισαν τις καλύβες τους στο στόμιο του ποταμού Αμστελ. Κατά τον Μεσαίωνα ο μικρός αυτός οικισμός μεταμορφώνεται σε πλούσια πόλη που απολαμβάνει πλούτο εφευρίσκοντας νέα μέθοδο για το πάστωμα της ρέγκας και διακινώντας από το λιμάνι της μπίρα από το Αμβούργο. Κατά τον 17ο αιώνα το Αμστερνταμ απολαμβάνει τη χρυσή του περίοδο. Η πόλη φιλοξενεί ζωγράφους και αρχιτέκτονες που τη στολίζουν με μεγαλειώδη έργα και ο χρυσός ρέει άφθονος εξαργυρώνοντας τα μπαχαρικά της Ανατολής των αποικιών της Ολλανδίας στο Ινδονησιακό Αρχιπέλαγος. Στα τέλη του 19ου αιώνα το εμπόριο και η κοπή διαμαντιών που εισάγονται από τη Νότια Αφρική και επεξεργάζονται στα εργοστάσια της πόλης, βρίσκονται στο απόγειό τους, χαρίζοντας υψηλό επίπεδο ζωής στους κατοίκους που από τότε ξεκινούν να αθλούνται χρησιμοποιώντας το ποδήλατο ως ιδανική άθληση.

Πόλη των λουλουδιών και του ενός εκατομμυρίου ποδηλάτων

Πόλη των λουλουδιών που στολίζουν κάθε γωνιά στα μεγάλα πάρκα, στα μπαλκόνια των σπιτιών, σε κάθε βάζο στα καφέ και στα εστιατόρια, στις γλάστρες κάθε βάρκας-σπιτιού στα κανάλια, με πρώτες και καλύτερες τις πολύχρωμες τουλίπες που κάποτε οι πλούσιοι έφταναν να τις ανταλλάσσουν με χρυσό. Πόλη και του ενός εκατομμυρίου ποδηλάτων έχει χαρακτηρισθεί το Αμστερνταμ, όπου οι ποδηλάτες κινούνται σε ποδηλατόδρομους και έχουν ειδικούς χώρους πάρκινγκ. Με ιδιαίτερο χρώμα η καθεμία από τις συνοικίες της πόλης διατηρεί καθετί παλιό και προσπαθεί να ενσωματώνει ό,τι μοντέρνο. Καταφύγιο των χίπις από τη δεκαετία του '60, το Αμστερνταμ έγινε ακόμη συνώνυμο με την ελευθερία έκφρασης στην προσωπική ζωή αλλά και τη σεξουαλική ελευθερία. Στα διάσημα Coffee Shops που θα συναντήσετε σε πολλά σημεία της πόλης, ο καφές συνδυάζεται με προϊόντα κάνναβης, όπως μπισκότα, κέικ, τσιγάρα, ενώ άλλα διαθέτουν - νομίμως - και παραισθησιογόνα «μαγικά μανιτάρια». Η Ολλανδία υπερηφανεύεται ότι έχει το μικρότερο ποσοστό τοξικομανών στην Ευρώπη, έχοντας επιτρέψει τη χρήση ελαφρών ουσιών σε ελεγχόμενα σημεία. Η ομοφυλοφιλία αποτελεί μέρος της καθημερινότητας, κανένας άνδρας ή γυναίκα δεν χαρακτηρίζεται ούτε στιγματίζεται από τις ερωτικές του προτιμήσεις και απολαμβάνουν όλοι ισότιμα δικαιώματα.

Η πλατεία Νταμ και το Βασιλικό Παλάτι

Στην κεντρική πλατεία Νταμ με τον χαρακτηριστικό οβελίσκο των 22 μέτρων ύψους και το εθνικό μνημείο που είναι αφιερωμένο στους νεκρούς του Β' Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκεται το Koninklijk Paleis, το Βασιλικό Παλάτι, κτισμένο το 1648, του οποίου κάποια δωμάτια χρησιμοποιεί η βασίλισσα Βεατρίκη όταν επισκέπτεται το Αμστερνταμ (η κύρια κατοικία της είναι στη Χάγη), ενώ το υπόλοιπο κτίριο λειτουργεί ως μουσείο. Εκεί κοντά βρίσκεται και το εμπορικό κέντρο Magna Plaza, ένα από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα ταχυδρομεία της Ευρώπης (κάποιο τμήμα του χτίστηκε το 1748). Πρόκειται για κτίριο νεογοτθικού ρυθμού σε σχέδια του αρχιτέκτονα Πέτερς που ολοκληρώθηκε το 1899 και μετετράπη σε εμπορικό κέντρο το 1990.

Αίθουσες συναυλιών και θέατρα

Το Αμστερνταμ είναι μια πόλη με έντονη καλλιτεχνική έκφραση, με τα δεκάδες μουσεία όπου στεγάζονται αμύθητοι θησαυροί έργων τέχνης, αλλά και τις παραστάσεις που παρουσιάζονται στα 50 θέατρα της πόλης, τις παραστάσεις μπαλέτου, για το οποίο φημίζεται η Ολλανδία, στο Muziektheater στη Stopera (όπου συστεγάζονται το Εθνικό Θέατρο, η Εθνική Οπερα, η Ορχήστρα Μπαλέτου και το Μπαλέτο), αλλά και τις περίφημες συναυλίες στο Concertgebouw, που είναι μία από τις τρεις καλύτερες  αίθουσες συναυλιών του κόσμου και η Ορχήστρα του από τις διασημότερες του κόσμου.

Μουσεία που δεν πρέπει να χάσετεΣτο Van Gogh Museum - το πιο διάσημο μουσείο της πόλης - βρίσκονται οι περισσότεροι πίνακες του μεγάλου ζωγράφου, ενώ το εντυπωσιακό του κτίριο σχεδιάστηκε από τον Gerrit Rietveld και τελείωσε το 1978.

Το μεγαλύτερο μουσείο της πόλης, Riijksmuseum, στεγάζεται σε νεογοτθικό κτίριο που σχεδιάστηκε από τον P. J. H. Cuypers και ολοκληρώθηκε το 1885. Φιλοξενεί συλλογές διάσημων ζωγράφων (εδώ βρίσκεται και το μεγαλειώδες έργο του Ρέμπραντ «Η νύχτα των μαγισσών»), γλυπτικής, ασιατικής τέχνης και διακοσμητικών τεχνών με πολύτιμα έπιπλα, κεραμικά, πορσελάνες, κοσμήματα και αντικείμενα από ασήμι, χρυσό και πολύτιμες πέτρες, καθώς και τα περίφημα πλακίδια από majolica (είδος πορσελάνης) του 16ου αιώνα.

Το Stedeliijk Museum στεγάζεται σε κτίριο του 1895 και φιλοξενεί συλλογές έργων μοντέρνας τέχνης όπου ξεχωρίζουν τα έργα των Ματίς και Καντίνσκι, αλλά εκπροσωπούνται και ο Αντι Γουόρχολ και ο Εντουαρντ Κίνχολτζ. Το Het Rembrandthuis, το σπίτι του διάσημου ζωγράφου Ρέμπραντ, φιλοξενεί αποκλειστικά πίνακες και προσωπικά αντικείμενα του μεγάλου ζωγράφου. Το Tropen - το μουσείο των Τροπικών -  είναι το μεγαλύτερο εθνολογικό μουσείο με εκθέματα από τις παλιές τροπικές αποικίες της Ολλανδίας.

Ενα ξεχωριστό καλλιτεχνικό ρεύμα στεγάζεται στο μουσείο CoBrA. Πρόκειται για  μουσείο μοντέρνας τέχνης δημιουργών από Δανία, Βέλγιο, Ολλανδία (εξ ου και το όνομα του μουσείου από τα αρχικά των πρωτευουσών των τριών κρατών).

Το Ολλανδικό Μουσείο Θαλάσσιας Ιστορίας. Το τεράστιο κτίριο από αμμόλιθο που κτίστηκε το 1656 από τον Ντάνιελ Στάλπερτ διαθέτει τη μεγαλύτερη συλλογή πλοίων του κόσμου, ενώ στα κορυφαία εκθέματά του περιλαμβάνονται η Βασιλική Φορτηγίδα, το πλοίο Αμστερνταμ και ο Παγκόσμιος Ατλας της οικογένειας Μπλάου.

Στο σπίτι της Αννας Φρανκ

Αναπόσπαστα δεμένο με τα παιδικά μας χρόνια το συγκινητικό «Ημερολόγιο» της Αννας Φρανκ, γράφτηκε στο μικρό δωματιάκι όπου κρυβόταν για δύο χρόνια με την οικογένειά της μέχρι που τους πρόδωσαν στους ναζί, στη σοφίτα του σπιτιού στην εβραϊκή συνοικία Jordaan, που σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο-χώρο μνήμης. Το βιβλίο αυτό μεταφράστηκε σε δεκάδες γλώσσες σε όλον τον κόσμο και συγκίνησε εκατομμύρια παιδιά και μεγάλους.

Η συνοικία με τα κόκκινα φανάρια

«Τσουγκρίστε τα ποτήρια στην υγειά των "κοριτσιών" του Αμστερνταμ» τραγουδούν οι ναύτες του λιμανιού της πόλης σ' ένα παλιό τραγουδάκι του Ζακ Μπρελ. Η συνοικία με τα κόκκινα φανάρια, η Red Light District, υπάρχει από τον 13ο αιώνα, και χάρη στη διακριτική αστυνόμευση είναι ίσως το πιο ασφαλές κομμάτι της πόλης. Είναι το μόνο μέρος της πόλης όπου επιτρέπεται η πορνεία και εκεί βρίσκονται τα Sex Shops αλλά και τα μουσεία Erotic και Hash & Marihuana, καθώς και οι βιτρίνες των κοριτσιών που κατά δεκάδες εκθέτουν τις χάρες τους στις φωτισμένες με έντονο κόκκινο νέον βιτρίνες. Φυσικά αποφύγετε να φωτογραφίσετε εκδιδόμενες γυναίκες χωρίς την άδειά τους και να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στο τι φωτογραφίζετε. Σε αυτή τη συνοικία βρίσκεται και η εκκλησία Oude Kerk με τα υπέροχα βιτρό, όπου εκτίθενται κάθε χρόνο οι διακεκριμένες φωτογραφίες του μεγαλύτερου διεθνούς φωτογραφικού διαγωνισμού, World Press Photo.

πρόσβαση:

Ο εθνικός αερομεταφορέας KLM πετά απευθείας από Αθήνα για Αμστερνταμ και αν κάνετε αρκετά νωρίς την κράτησή σας θα πετύχετε καλύτερη τιμή. Από το αεροδρόμιο υπάρχει λεωφορείο που σταματάει έξω από τα κύρια ξενοδοχεία της πόλης, ενώ τα δρομολόγια του τρένου πραγματοποιούνται κάθε τέταρτο και η διαδρομή διαρκεί περίπου 20 λεπτά. Μέσα στην πόλη ο καλύτερος τρόπος μετακίνησης, τον οποίο προτιμούν και οι κάτοικοι, είναι το ποδήλατο, που μπορείτε να νοικιάσετε από γραφεία όπως το Bike City ή το Damstraat Rent a Bike. Αν προτιμάτε τα μέσα μαζικής μεταφοράς, η καλύτερη επιλογή ανάμεσα σε τραμ, λεωφορείο και μετρό είναι το τραμ, με πλήθος γραμμών να «χτενίζουν» κυριολεκτικά την πόλη απ' άκρη σε άκρη. Στα κανάλια θα περιηγηθείτε με τα πλοιάρια που κάνουν στάσεις ανά τακτές αποστάσεις ή με πλωτό ταξί, αν θέλετε να είστε μόνοι.  

διαμονή:

Φθάνοντας στο αεροδρόμιο υπάρχουν γραφεία ευρέσεως καταλύματος όπου μπορείτε να κλείσετε επί τόπου δωμάτιο. Στο αεροδρόμιο υπάρχει επίσης φωτεινός πίνακας με φωτογραφίες καλών και κεντρικών ξενοδοχείων, σε πολύ καλές τιμές, με τα οποία μπορείτε να συνδεθείτε τηλεφωνικά αμέσως πατώντας το αντίστοιχο κουμπί. Τα φθηνότερα καταλύματα είναι στη Red Light District, η οποία, αν και θεωρείται τουριστική και ασφαλής γειτονιά, καλό είναι να αποφεύγεται από οικογένειες. Εμπειρία είναι η διαμονή στα παλιά σπίτια στα κανάλια, τα οποία μεταμορφώθηκαν σε στυλάτα ξενοδοχεία όπως το Hotel Orlando (Prinsengracht 1099, τηλ. 6386.915), το 't Hotel (Leliegracht 18, τηλ. 4222.741), κτίριο του 17ου αιώνα με 8 δωμάτια διακοσμημένα σε αρ ντεκό στυλ, ή το Hotel Toren (Keizergracht 164, τηλ. 6226.033), κτίριο του 17ου αιώνα επίσης, κομψά διακοσμημένο με αντίκες, κηροπήγια και τζάκια. Αν διαθέτετε χρήματα, επιλέξτε το Grand Hotel (Krasnapolsky, Dam 9, τηλ. 5549.111), που άνοιξε το 1866 ως απλό καφέ, διαθέτει τη μεγαλύτερη ποικιλία εστιατορίων και έχει φιλοξενήσει προσωπικότητες και καλλιτέχνες όπως ο Τζέιμς Τζόις και οι Ρόλινγκ Στόουνς. Το De l' Europe (Nieuwe Doelenstraat 2-8, τηλ. 5311.777) είναι επίσης ένα παλιό αρχοντικό ξενοδοχείο του 1896 με θέα στον ποταμό Αμστελ.

φαγητό:

Η Ολλανδία φημίζεται για τα γαλακτοκομικά της και κυρίως για τα τυριά. Τα πιο διάσημα, ένταμ και γκούντα, σκέτα ή μαζί με καρυκεύματα, είναι ένα χορταστικό κολατσιό με μαύρο ψωμί και σαλάτα που θα σας κρατήσει ως το κύριο γεύμα της ημέρας. Η κουζίνα γενικότερα είναι απλή, με ψάρια ή θαλασσινά βραστά ή ψητά, με γαρνιτούρα λαχανικών, όπως και κρέας. Τυπικό ολλανδικό πιάτο το «στάμποτ», με πουρέ πατάτας, λαχανικά και καπνιστό λουκάνικο. Οι λάτρεις των εξωτικών γεύσεων θα απολαύσουν ινδονησιακή κουζίνα που είναι πολύ δημοφιλής, καθώς η Ινδονησία υπήρξε ολλανδική αποικία. Ολλανδική κουζίνα θα δοκιμάσετε στο d'Vijff Vlieghen (Spuistraat 294-302), γαλλική κουζίνα στο Ciel Bleu, στον 23ο όροφο του ξενοδοχείου Okura, μαζί με πανοραμική θέα της πόλης. Το εστιατόριο Vossius (Hobbemastraat 2) έχει διακριθεί με δύο αστέρια Michelin και προσφέρει υψηλή κουζίνα σε εξαιρετικά προσεγμένο και πολυτελές περιβάλλον. Ινδονησιακή κουζίνα στα Kartika (Overtoom 68) και Puri Mas (Lange Leidsedwarstraat 37-41). Θυμηθείτε ότι τα περισσότερα εστιατόρια σερβίρουν το πολύ ως τις 10.30-11.00. Αξίζει επίσης να δειπνήσετε στο μυστηριακό περιβάλλον του παλιού κάστρου του 1488 In de Waag (Nieuwmarkt 4) που φωτίζεται μόνο από τη λάμψη των 300 κεριών στους παλιούς πολυελαίους.

Πηγή: tovima.gr